کوک کردن ساز از اهمیت بسیاری برخوردار است.
امروزه نوازندگان قبل از هر کاری برای بهتر نواختن ساز ، باید ساز خود را کوک و تنظیم کنند و همین امر ممکن است برای بسیاری از هنرجویان کلاس آموزش تار و سه تار این سوال پیش بیاید که کوک تار در دستگاه های موسیقی ایرانی چون ماهور ، شور و آواز های ایرانی چون دشتی ، افشاری چگونه است .

ما در این مقاله سعی داریم تا شما را با انواع کوک تار در دستگاه های موسیقی ایرانی آشنا کنیم .
در وحله اول باید توجه کنید که انواع کوک تار در دستگاه های موسیقی ایرانی ، بستگی به گام انتخابی هنرجویان دارد .

انواع کوک تار در آموزشگاه موسیقی

کوک تار در دستگاه ماهور

کوک ماهور و چهارگاه مشترک است و به صورت دو – سل – دو – دو » میباشد .
ناگفته نماند این کوک ، کوک پایه تار و سه تار است .
اما برای آنکه حس و حال دستگاه ها بهتر بیان شود ، برای دستگاه های مختلف ، کوک های مختلف در نظر گرفته اند .
برنامه تیونر را باز کنید .
به سیم اول مضراب بزنید .
تیونر باید حرف c را نشان دهد یعنی دو » – حالا به سیم دوم مضراب بزنید .
تیونر باید حرف g را نشان بدهد ، یعنی سل » و همینطور به سیم های آخر مضراب بزنید .
هر سیم را تک تک امتحان کنید . به خاطر اینکه تیونر صدای جفتشتان را نمیتواند تحلیل کند .
تک تک تست میکنید .
تیونر باید حرف c را نشان بدهد .

ماهور دو : دو ، سل ، دو

ماهور ر : دو ، سل ، ر

ماهور فا : دو ، فا ، دو

ماهور سل : دو ، سل ، دو

دو ، سل ، ر ، ر

ماهور سی بمل : دو ، سل ، سی بمل

دو ، سل ، دو

ماهور می بمل : دو ، سل ، دو ، می بمل

دو ، سل ، دو

برای آشنایی با دستگاه ماهور میتوانید مقاله گوشه ها و زیر محموعه های دستگاه ماهور را مطالعه کنید.

کوک تار در دستگاه شور

کوک دستگاه شور و آوازهای متعلق به آن یعنی ابوعطا و دشتی و افشاری دو – سل – دو – فا » است .
مثل قبل سیم ها را با تیونر کوک میکنید .سیم اول دو – سیم دوم دو – سیم سوم دو میباشد . در کوک شور فقط سیم بم سیم آخر » فا کوک میشود .
لذا تیونر باید حرف f را نشان بدهد . دوستان در مورد سیم آخر دقت کنید ، خیلی آرام آرام گوشی را بپیچانید .
چون کوک فا یکم بالا است ، اگه سریع بپیچانید امکان دارد سیم پاره شود . ویدئوی مربوط به کوک دستگاه شور را مشاهده کنید .

شور دو : دو ، فا ، دو

شور ر : دو ، سل ، ر

شور می : دو ، سل ، دو

دو ، سل ، دو ، می

دو ، سل ، سی ، می

شور فا : دو ، فا ، دو

شور سل : دو ، سل ، دو

دو ، سل ، دو ، فا

شور لا : دو ، سل ، لا ، ر

همچنین یکی دیگر از کوک های متداول در دستگاه شور ، ( دو ، سل ، فا ، ر ) می باشد.

کوک تار در آواز دشتی

دشتی سل : دو ، سل ، دو

دشتی لا : دو ، سل ، ر

دو ، سل ، لا ، ر

دو ، سل ، ر ، ر

دشتی سی : دو ، سل ، دو

دو ، سل ، سی ، می

دو ، سل ، سی ، سی

دو ، فا ، دو ، دو

دو ، فا ، سل ، دو

دو ، سل ، سل ، دو

دشتی ر : دو ، سل ، دو

دو ، سل ، ر

دشتی می : دو ، سل ، دو ، می

دو ، سل ، دو

دو ، سل ، لا ، ر

دو ، سل ، لا ، می

کوک تار در آواز افشاری

افشاری فا : دو ، فا ، سی بمل ، سی بمل

دو ، فا ، سی بمل ، فا ، دو

دو ، فا ، دو

افشاری سل : دو ، سل ، دو

افشاری لا : دو ، سل ، لا ، لا

دو ، سل ، لا ، ر

دو ، سل ، دو

افشاری دو : دو ، فا ، دو

افشاری ر : دو ، سل ، ر

البته باید توجه کنید که این کوک های معرفی شده ، تنها کوک های متداول برای ساز تار هستند و بستگی به قطعه ای که هنرجو می نوازد دارد .