تاریخچه سیم های خرک سنتور

در دهه های گذشته بیشتر نوازندگانی که آهنگها و تصنیف های بزمی را مینواخته اند از ساز دوازده خرک استفاده کرده اند .
به دلیل اینکه با این ساز میتوانند بنا بر نیاز مجلس در دستگاههای مختلف بنوازند و چون اکثر نوازندگان کلاس آموزش سنتور را آقایان تشکیل میداده اند ساز دوازده خرک که اکثرا می کوک است یعنی سه نت از سنتور سل کوک بم تر است این امکان را میدهد که خود نوازنده بتواند با آن زمزمه کند، در واقع سنتور می کوک بهترین جایگاه را برای صدای خواننده مرد داراست.

در کشور ایران از لحاظ ساختاری و کاربردی تعداد متنوعی از ساز های سنتور وجود دارد.
بعضی از سنتور ها تعداد بیشتری خرک دارند. سنتورهایی که دارای 10، 11 و 12 خرک هستند.
سنتور های سی کوک، سنتور باریتون، سنتور کروماتیک، سنتور کروماتیک بم و سنتور باس انواع دیگری از سنتور های ایرانی هستند.

تفاوت بین سنتور باس و سنتور معمولی در جعبه ی صوتی آنها می باشد.
جعبه ی سنتور باس نسبت به سنتور معمولی اندازه ی بزرگتری دارد.
سیم های سنتور باس، روکش های فی در اندازه های متفاوتی دارد.
و از روی هر خرک 2 الی 3 سیم می گذرد. همچنین صدا دهی این نوع از ساز سنتور نسبت به سنتور معمولی یک اکتاو بیشتر می باشد.

انواع سنتور از نظر تعداد خرک در آموزشگاه موسیقی شرق تهران

کلاف سنتور سُل کوک تقریبا 90 سانتی متر است.
اما کلاف سنتور لاکوک از کلاف سنتور سُل کوک کمتر است و اندازه ی دقیق آن 83 سانتی متر می باشد.
سنتور سُل کوک دارای 2 ردیف 9 تایی خرک می باشد که خرک سوم آن نُت سُل دارد. خرک سوم سنتور سُل را می توان بر مبنای نت لا 440 هرتز تنظیم کرد. سنتور لاکوک نسبت به سنتور معمولی در اندازه های کوچکتری تولید می گردد.
این سنتور جزو سازهای انتقالی است. و مناسب برای هم نوازی های گروهی می باشد.
منظور از اینکه سنتور لاکوک جزو سازهای انتقالی است یعنی برای ساز سنتور لاکوک باید یک پرده پایین تر نُت نویسی بکنیم.
این سنتور دارای دو ردیف 9 تایی خرک می باشد که خرک سوم آن نُت لا است.
برای مثال اگر خواسته باشیم با سنتور لاکوک، شور لا بدهد باید روی کاغذ نت شور سُل را بنویسم.

آشنایی با ویژگی های ساز سنتور

با سنتور کروماتیک می توان صداهای کروماتیک را تولید کرد.
در این سنتور با اضافه کردن یک خرک بین خرک های سیم های سفید و زرد می توان اصوات مورد نیاز را تولید کرد.
در این نوع از سنتور، تعداد خرک های زرد و سفید به ترتیب 12 و 11 عدد می باشد.
در بین این خرک های زرد و سفید، 4 خرک اضافی قرار داشت. اکنون تعداد 7 خرک کوچک اضافی نیز به مجموعه خرک های سنتور کروماتیک افزوده شد.
در نتیجه می توان 30 خرک را روی سنتور کروماتیک مشاهده کرد.
با این تعداد از خرک ها می توان در مجموع 41 صدا تولید کرد.
سنتور کروماتیک بم، اصواتی را با فاصله ی یک پنجم کمتر از سنتور کروماتیک تولید می کند.
و محدوده ی صدای ان به 4.5 اکتاو می رسد. سنتور کروماتیک بم در مجموع 35 خرک برای تولید 35 صدا روی صفحه دارد.
همچنین این سنتور در قسمت صدا های بالا، تعداد کمتری خرک دارد.